Muốn tiến xa trên con đường âm nhạc, kiến thức nhạc lý là điều bạn không thể bỏ qua. Cùng SEAMI tìm hiểu về khái niệm quãng qua bài viết sau nhé.
1. Khái niệm
Quãng là khoảng cách về cao độ giữa 2 âm thanh hoặc note nhạc.
Nếu 2 âm vang lên cùng lúc gọi là quãng hòa thanh ( harmonic interval ). Âm dưới gọi là âm gốc, âm trên gọi là âm ngọn.
Nếu 2 âm vang lên lần lượt nối tiếp nhau gọi là quãng giai điệu ( melodic interval ).
2. Độ lớn của quãng
Các quãng được xác định bởi 2 độ lớn :
– Độ lớn số lượng ( quãng 2, quãng 4, quãng 5… ) thể hiện bằng số lượng bậc có trong quãng
- Ở ví dụ trên ta có Sol – Do có độ lớn số lượng là 4( quãng 4 ) vì nó chứa 4 bậc : Sol-La-Si-Do
- Tương tự Fa – Re có độ lớn số lượng là 6 ( quãng 6) vì nó chứa 6 bậc : Fa-Sol-La-Si-Do-Re
– Độ lớn chất lượng thể hiện bởi số cung ( tone ) và nửa cung ( somitone ) chứa trong quãng đó
- Quãng 4 Sol-Do ở vd trên có độ lớn chất lượng là 2,5 cung
- Quãng 6 Fa-Re ở vd trên có độ lớn chất lượng là 4,5 cung
Ta có các quãng cơ bản sau :
Quãng 1 Đúng : 0 cung
Quãng 2 thứ : 0,5 cung
Quãng 2 trưởng : 1 cung
Quãng 3 thứ : 1,5 cung
Quãng 3 trưởng : 2 cung
Quãng 4 Đúng : 2,5 cung
Quãng 4 tăng : 3 cung
Quãng 5 giảm : 3 cung
Quãng 5 Đúng : 3,5 cung
Quãng 6 thứ : 4 cung
Quãng 6 trưởng ; 4,5 cung
Quãng 7 thứ : 5 cung
Quãng 7 trưởng : 5,5 cung
Quãng 8 Đúng ( octave) : 6 cung
Các quãng khi vang lên tạo ra những cảm giác khác nhau cho người nghe, Có những quãng tạo nên tính chất hòa hợp, êm tai, người ta gọi là quãng thuận. Có những quãng tạo cảm giác chói tai, không hòa hợp, người ta gọi là quãng nghịch.
Các quãng thuận được phân chia làm 2 mức độ :
_Quãng thuận hoàn toàn ( rất thuận ) : quãng 1 đúng, 4 đúng, 5 đúng, 8 đúng
_Quãng thuận không hoàn toàn : quãng 3 trưởng, 3 thứ,6 trưởng, 6 thứ
Các quãng nghịch gồm có : 2 trưởng, 2 thứ, 7 trưởng, 7 thứ, các quãng tăng và giảm.
3. Quãng đơn và quãng ghép
_ Quãng đơn là quãng có độ lớn số lượng tối đa là 8
_Quãng ghép là quãng có độ lớn số lượng lớn hơn quãng 8
4. Quãng đồng âm
_Quãng đồng âm là trường hợp hai quãng khác nhau về tên gọi nhưng có số cung bằng nhau
5. Quãng đảo
_Quãng đảo là đảo lại vị trị của hai nốt trong quãng
Hy vọng bạn đã được bổ sung thêm những kiến thức nhạc lý hữu ích về quãng để áp dụng vào từng bài hát. Với sứ mệnh đem kiến thức âm nhạc đến mọi nhà, SEAMI mong muốn sẽ trở thành môi trường hoàn hảo truyền tải kiến thức và khơi dậy tiềm năng âm nhạc cho tất cả đối tượng học viên.
TRƯƠNG THỊ TRÂM ANH- GV GUITAR tại SEAMI
Nguồn: Sách Lí thuyết Âm nhạc cơ bản _PGS.TS Phạm Tú Hương
NXB Đại học sư phạm _ 2004
Xem thêm:
