Một ca khúc gồn có nhạc và lời, trong đó lời ca là yếu tố nền tảng để xây dựng âm nhạc. Lời định hướng cho nhạc và để nhạc chắp cánh cho lời. Vì thế khi hát không rõ lời vô trình đánh mất yếu tố nền tảng có khả năng miêu tả trình bày chi tiết cụ thể tình ý nội dung của các khúc. Cho nên hát rõ lời thuộc về bản chất của tiếng hát của cách phát âm. Phát âm ” tròn vành rõ chữ”, âm thanh nghe gọn gàng và đầy đặn.
Nguyên nhân thiếu rõ lời khi hát có thể là do: Phả âm nhả chữ chưa đúng cách, do tính chất ngôn ngữ vùng miền. Phát âm đúng cần khống chế hơi thở, chủ động và có tính kỹ thuật cao.
1. Các phương pháp hít thở trong ca hát
- Hít thở bằng ngực: Dùng để hát những bài hát nhẹ nhàng, không có cao trò, câu nhạc ngắn.
- Hít thở bằng bụng: Dùng cho các câu nhạc dài hơn, cần thể hiện nhiều sắc thái hơn
- Hít thở bằng ngực và bùng: Phình bụng và trương lồng ngực. Làn hơi lấy vào sâu và được tối đa
2. Các lưu ý khi lấy hơi
- Cần phải nhẹ nhàng và hít vào mau lẹ bằng mũi và miệng
- Nén hơi vài giây trước khi hát và phải giữ cho cơ thể trọng trạng thái chủ động ( căng lồng ngực) trong suốt quá trình hát
- Không thể lấy hơi hoàn toàn bằng miệng, trừ những trường hợp cao trào phải lấy hơi thật nhanh hoặc những trường hợp khi hát các âm mở màng phải hát nhanh, nhịp nhàng.
- Không nên lấy hơi quá nhiều làm căng thẳng cơ: bụng, sườn, ngực,… làm ảnh hửng đến việc phát ra âm thanh. Cần tập lấy hơi theo mức dài ngắn, mạnh nhẹ của câu nhạc
- Không để gần hết hơi mới lấy hơi tiếp như vậy sẽ làm âm thanh cuối câu bị đuối và bị mờ đi và làm cho bị đỏ mặt và đỏ cổ
- Không nhô vai lên khi lấy hơi vì sẽ ảnh hưởng đến các cơ hô hấp không lấy hơi sâu được
3. Cách điều chế làn hơi (đẩy hơi)
- Đưa hơi thở ra chính xác, không sớm cũng không muộn. Nếu sớm quá âm thanh nghe cứng cỏi. Nếu muộn quá âm thanh nghe không rõ
- Đưa hơi ra đều đặn, không đứt quãng, không quá căng. Khi hát những quãng rộng, cần có động tác ép bụng một cách mềm mại để âm thanh phát ra đúng cao độ và âm thanh vang đầy đặn
- Không nên đẩy hơi quá mạnh khi hát các nốt cao tuy có tốn nhiều hơi hơn khi hát các nốt trầm. Nhưng nếu đẩy hơi quá mạnh sẽ làm thanh đói quá căng ảnh hưởng đến âm sắc
- Không nên phí phạm hơi thở. Phải biết điều chế hơi thở sao cho phù hợp với tính cách của từng câu nhạc để âm thanh vẫn âm vang đầy đặn từ đầu đến cuối câu
4. Luyện tập hơi thở
Việc luyện tập hơi thở phải đi đôi với việc luyện thanh, nghĩa là tập hơi thở với âm thanh, có như vậy mới dễ kiểm tra được hoạt động của hơi thở qua chất lượng của âm thanh phát ra ( Hơi thở đúng, âm thanh đẹp). Hơi thở đúng sẽ giúp đặt vị trí âm thanh đúng, làm cho âm thanh vang đẹp. Ngược lại, vị trí âm thanh đúng giúp cho việc đẩy hoei được dễ dàng và tiết kiệm hơi khai hát. Vị trí âm thanh và hơi thở đầu là hai yếu tố hỗ trợ nhau để tạo ra âm thanh chất lượng, không nên tách rời từng hoạt động riêng rẽ. Tuy nhiên, bước đầu chúng ta có thể tập hơi thở riêng để làm quen với kiểu hít thở trong thanh nhạc, hoặc để tăng cường lực hít hơi và đẩy hơi của chúng ta.
Bài tập xì: Hít một hơi dài bằng miệng và mũi, sau đó xì nhẹ qua hai hàm răng một cách từ từ, đều đặn, liên tục không đứt quãng, không để âm thanh phát ra khi thì xì to khi thì xì nhỏ
Bài tập thổi bụi: Sau khi nén hơi, thì môi chúm lại và chơi ra hơi giống như khi ta thổi bụi. Thổi hơi ra thật nhẹ nhàng và đều đặn, dùng bàn tay đặt cách miệng một gang tay, để kiểm tra làn hơi ra đều hay không. Khi đã quen thổi bụi, ta có thể tập thổi giấy. Cầm tờ giấy cách xa miệng khoảng 20-30cm và thổi vào một góc giấy, cố gắng điều chế làn hơi sao cho tờ giấy luôn luôn giữ một vị trí cố định. Lúc đầu thổi nhẹ , lúc sau tập để thổi tờ giấy nâng cao góc hơn.
Nếu bạn đang có ý định luyện giọng và thắc mắc học thanh nhạc ở đâu tốt tại tp hcm thì hãy liên hệ ngay đội ngũ SEAMI. Ngoài học thử miễn phí, người học còn có thể được sắp xếp lịch học linh động cũng như tiếp thu kiến thức từ những giảng viên dày dặn kinh nghiệm của SEAMI. Nhấn vào nút gọi hoặc để lại tin nhắn để SEAMI có thể liên hệ và giải đáp tốt hơn.
Biên soạn: Giảng viên Nguyễn Trung Hoàng
