Kỹ Thuật Ứng Tấu Trong Âm Nhạc
Khi chơi nhạc, bạn thường nghe những thuật ngữ như improvise (ngẫu hứng), jam (chơi với nhau), hoà tấu. Tất cả chúng đều ám chỉ từ ứng tấu.
Ứng tấu là việc bạn chơi nhạc hoàn toàn dựa theo ngẫu hứng cá nhân để hoà vào guồng bài những nhạc cụ khác đang chơi. Ngẫu hứng cá nhân phải dựa vào những yếu tố sau:
- Tiết tấu cảm nhận
- Xử lý nhanh hoà âm
- Thị tấu nhanh
- Điều chỉnh âm và tiếng
Khi ứng tấu, sẽ có ba trường hợp bạn sẽ gặp đó là:
- Chơi bài bạn đã biết
- Chơi một bài bạn chưa biết
- Chơi một bài bạn biết nhưng chưa chơi bao giờ
Cho dù bạn gặp phải trường hợp nào sau đây thì cũng tương tự nhau vì tất cả bạn phải làm là thiết lập một bản nhạc mới. Tất cả thông tin mà bạn có được đó là: hoà âm, tiết tấu trống hoặc bass, và bố cục. Những gì bạn phải làm là đem màu sắc và tư duy bản thân để có thể làm bài hát đó thật mới mẻ.
Rất nhiều ban nhạc sáng tác bài hát dựa trên ứng tấu. Có thể kể đến ban nhạc Progressive Metal nổi tiếng là Dream Theater. Dòng nhạc sử dụng ứng tấu nhiều nhất đó là Jazz. Trong nhạc Jazz, sự ngẫu hứng cá nhân được đặt lên rất cao và những nghệ sĩ kì cựu rất được mọi người kính trọng. Không phải do họ thể hiện quá mức mà là cách họ hoà nhập và ứng xử với những đồng nghiệp khác trên sân khấu. Những nghệ sĩ Jazz luôn là bậc thầy về ứng tấu với những câu solo lắc léo và lạ tai.
Những lỗi cơ bản khi ứng tấu mà bạn dễ dàng mắc phải đó là:
- Đánh sai tiết tấu
- Xử lý chậm hoà âm
- Tạo sai bè
- Câu solo không theo hợp âm
- Đánh lộn bố cục
Luyện tập ứng tấu là một trong những bài tập mà tất cả nghệ sĩ phải trải qua dù là thực tập thực tế hay luyện cá nhân. Hãy luyện tập bằng cách tập theo backing track, hoặc sử dụng phần mềm chạy hợp âm như Band in a Box. Ngoài ra, hãy tìm hiểu về lý thuyết âm nhạc và học những bài phân tích và câu solo từ những nghệ sĩ nổi tiếng.
Đi từng bước cơ bản, hoc tập những kinh nghiệm từ những đi trước và luyện tập thường xuyên là cách tốt nhất để có thể ứng tấu hiệu quả trên sân khấu. Hãy nghe nhiều loại nhạc như Blues, Jazz, và Fusion vì đây là những dòng nhạc sử dụng ứng tấu như một phần chính.
Tác giả: SEAMI – Nguyễn Đỗ Thành Nhân
